Kurbanın Vacib Olma Keyfiyeti

KURBANIN VACİB OLMA KEYFİYETİ

Kurbanın vacib olma keyfiyeti birkaç nevidir.

1.       Kurban, vakti içerisinde muvessa (geniş) bir vucub ile vacib olur. Yani vaktin bütünü içerisinde gayr-ı muayyen bir vakitte vaib olur.

Tıpkı vakti içerisinde namazın vacib olması gibi.

Üzerine kurban kesmek vacib olan kişi, hangi vakitte kurban keserse vacibi yerine getirmiş olur. İster kurbanı vaktin evvelinde kessin, ister ortasında, ister sonunda.

Bu hususta kural şudur: vaktin belirsiz bir parçasında vacib olan bir ibadetin sebebi, eda edildiği cüz veya vaktin sonudur.

2.       Kurbanın yerini başka hiçbir şey tutamaz.

Bir kimse kurban kesme günleri içerisinde bir koyunun kendisni veya onun kıymetini fakirlere sadaka olarak verse bu, kurbanın yerine geçmez. Ayrıca kurban kesmesi gerekir. Çünkü kurban kesmenin vacibiyeti, kan akıtmayla alakalıdır.

Kaide şudur: Vücub muayyen bir fiile taalluk ettiği zaman, başka bir şey o fiilin yerini tutamaz. Nitekim namazda, oruçta ve başka ibadetlerde de böyledir.

Örneğin: Namazın vücubu, namaz fiilinde taalluk etmiştir. Bir kimse namaz kılmayıp, onun yerine bir fakire sadaka verse namaz sorumluluğundan kurtulamaz.

3.       Kurbanda vekil etmek yeterli olur.

Bir insanın kurbanını, kendisinin kesmesi veya izni ile başkasının kesmesi caizdir. Çünkü kurban mala taalluk eden bir ibadettir.

Bu yüzden onda vekalet kifayet eder. Nitekim zekat ve fitrelerin fakirlere dağıtımında da başkaları vekil edilebilir.

4.       Eğer kurban , kurban kesme vakti olan günlerde kesilmezse kaza edilir. Bu konu iki cihetten ele alınır.

a.        Vaktinde kesilmeyen kurbanın az da olsa kaza ile tazmin edilmesi

Vaktinde kesilmeyen kurban kazayla tazmin edilir. Çünkü; kurbanın vakit içinde vacib olması birkaç nedenledir.

·         Kul olma hakkından dolayı

·         Nimete şükür gerektiğinden dolayı

·         Hatalara kefaret olsun için.

Çünkü ibadetler bu gibi manalardan dolayı vacib olurlar

Bu da ibadetin bir vakte tahsis edilip, başka bir vakitte yapılmamasını gerektirmez.

O halde ibadetlerde as olan bütün vakitlerde vacib olmaları ve mümkün olduğu kadar devam üzere yapılmalarıdır.

b.       Vaktinde kesilmeyen kurbanın neyle kaza edileceği;

Vaktinde kesilmeyen kurban, kan akıtma (kurban kesme) ile kaza edilmez. Kan akıtmak, özel bir vakitte (kurban kesme günlerinde) ancak şeriatın emri ile vacib kılınmıştır.

O halde kurban kesmenin ibadet oluşu özel bir vakit üzerine bina edilmiştir. Bu yüzden vakit çıktıktan sonra kan akıtılarak kaza edilmez.

Üzerine vacib kurban varken ölmek

Her kime kurban kesmek vacib olur da, kurban kesme günleri geçinceye kadar kesmezse, sonra da öleceğini anlarsa, malının üçte birinden bir koyunun kıymetinin tasadduk edilmesini vasiyet etmesi vacib olur.

Çünkü  vakit geçince, bir koyunun kıymetini tasadduk etmek vacib olmuştur.

Bu yüzden kendisini, vacib sorumluluğundan kurtarmaya muhtaçtır.

Vasiyet etmesi kendini bu sorumluluktan kurtarmanın tek yoludur.

Bir kimse kendi adına kurban kesilmesini vasiyet etse fakat koyun sığır veya başka bir hayvanı zikretmese ve paranın miktarını da beyan etmese bu vasiyet caiz olup, koyun kesilmesi gerekir.

Bir kimse ölmesi halinde kendisi için yirmi dirheme bir koyun satın alınıp, adına kurban edilmesini vasiyet etse ve ölse, geriye bıraktığı malın üçte biri yirmi dirhemden az olsa, malının üçe biri miktarıyla onun adına bir kurban kesilir.

 

Kurban ile ilgili tüm konulara Cübbeli Ahmet Hocamızın Kurban Risalesinden ulaşabilirsiniz.

·Kurbanın hükmü

·Kurbanın çeşitleri

·Kurbanlık hayvanlar

·Hayvan kesmek hakkında

·Kurban edilecek hayvanın yaşı cinsi vasıfları